Ngay từ khi Đề án 14 được ban hành vào đầu năm 2022, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã nhanh chóng xây dựng nhiều kế hoạch cụ thể nhằm đảm bảo hiệu quả cho các mục tiêu đào tạo nghề tại địa phương.
Nguồn Lực Đầu Tư Tập Trung
Tính đến nay, toàn tỉnh Nghệ An có 48 cơ sở giáo dục nghề nghiệp hoạt động, bao gồm 9 trường cao đẳng, 12 trường trung cấp, 2 trung tâm giáo dục nghề nghiệp và 25 cơ sở có đào tạo nghề. Trong số này, có 32 đơn vị công lập (bao gồm 3 đơn vị trực thuộc bộ, ngành Trung ương và 29 đơn vị do tỉnh quản lý) và 16 đơn vị ngoài công lập.
Từ năm 2022 đến 2024, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã tuyển sinh và đào tạo nghề cho 200.820 lượt người, đạt tỷ lệ 101,68% so với mục tiêu đề ra trong Đề án. Số liệu cho thấy, trình độ cao đẳng có 14.971 người (đạt 94,75%), trung cấp 29.106 người (đạt 100,37%), còn lại là 156.743 lượt người ở trình độ sơ cấp và đào tạo dưới ba tháng (đạt 102,65%). Đặc biệt, tỷ lệ nữ học nghề đạt 38,6%, vượt 11,9% so với chỉ tiêu đề ra.
Ngoài ra, tỷ lệ học sinh, sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp đạt trung bình 81,9%. Trong đó, trình độ cao đẳng đạt 96,5%, trung cấp 96%, còn sơ cấp và đào tạo ngắn hạn đạt 77,4%. Những con số này cho thấy sự thành công của mô hình đào tạo nghề tại Nghệ An, nhất là với ba dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên đã nhận được hỗ trợ đầu tư từ doanh nghiệp.
Tăng Cường Đào Tạo Và Nâng Cao Chất Lượng Giảng Dạy
Tính đến cuối năm 2024, tỷ lệ lao động qua đào tạo tại Nghệ An đạt 70,1%, trong đó gần 30% có bằng, chứng chỉ. Riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt 62,3%. Các chỉ số về tuyển sinh học nghề từ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở và trung học phổ thông cũng đạt kết quả khả quan, lần lượt là 37% (đạt 97%) và 37,5% (đạt 89,29%).
Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Việt Nam – Hàn Quốc nổi bật với tiêu chí trường chất lượng cao, là một trong những điểm sáng trong hệ thống đào tạo nghề của tỉnh. Tổng nguồn vốn đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp trong ba năm qua đạt 438,76 tỷ đồng, đạt 99,3% kế hoạch. Ngân sách Trung ương chiếm phần lớn với hơn 337,6 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 79,1 tỷ đồng, phần còn lại đến từ nguồn xã hội hóa.
Nguồn vốn này chủ yếu được ưu tiên cho các trường công lập, tập trung nâng cao năng lực đào tạo nghề trọng điểm, phục vụ các lĩnh vực kinh tế mũi nhọn. Bên cạnh đó, trang thiết bị và cơ sở thực hành cũng được chú trọng đầu tư để nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Trong ba năm qua, tỉnh Nghệ An đã tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho 2.427 lượt nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục nghề nghiệp, vượt 160% so với chỉ tiêu đề ra. Hiện tại, tỷ lệ nhà giáo đạt chuẩn kỹ năng nghề đạt 70%. Tổng số nhà giáo tham gia giảng dạy là 2.127 người, trong đó biên chế chiếm khoảng 39,8%. Bên cạnh đó, 469 cán bộ quản lý đang công tác đạt 97,3% mục tiêu.
Hạ tầng chương trình đào tạo cũng có nhiều bước tiến đáng kể. Trong ba năm qua, đã có 122 chương trình được xây dựng hoặc điều chỉnh (đạt 244% chỉ tiêu), trong đó 91 chương trình đạt tiêu chuẩn tự đánh giá và 6 chương trình được công nhận đạt kiểm định. Đồng thời, 84 phần mềm phục vụ giảng dạy trực tuyến kết hợp trực tiếp đã được phát triển; phần mềm mô phỏng cho 15 ngành nghề bậc cao đẳng và trung cấp cũng được đầu tư.
Mở Rộng Hợp Tác Quốc Tế
Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp ở Nghệ An đã chủ động tăng cường hợp tác, liên kết đào tạo với các đối tác quốc tế như Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, Úc, Nhật Bản, Thụy Sĩ, Đức, và Trung Quốc. Điều này đã giúp tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho 132 lượt nhà giáo và tạo điều kiện cho hơn 8.900 học sinh, sinh viên thực tập cả trong và ngoài nước, tiếp cận công nghệ mới.
Kết quả, hơn 29.600 học sinh, sinh viên sau khi tốt nghiệp đã được các doanh nghiệp FDI và công ty nước ngoài tuyển dụng làm việc hoặc tham gia chương trình lao động có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cũng đã được các địa phương thực hiện kịp thời, với tổng kinh phí hỗ trợ cho 90.041 lượt học sinh, sinh viên lên tới hơn 1.028 tỷ đồng.
Điều này bao gồm miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí đào tạo, nội trú và các khoản hỗ trợ khác. Các đối tượng yếu thế như người có công, người khuyết tật, dân tộc thiểu số, hộ nghèo, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự đặc biệt được ưu tiên hưởng lợi từ các chính sách này.
Những Thách Thức Còn Tồn Tại
Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, Báo cáo 579-BC/TU vẫn chỉ ra còn năm chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu. Cụ thể, số lượng tuyển sinh trình độ cao đẳng mới đạt 94,8%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở và trung học phổ thông vào học nghề chưa đạt kỳ vọng; số lượng cơ sở giáo dục nghề nghiệp chỉ đạt 83,7%; đội ngũ nhà giáo còn hạn chế về số lượng và chất lượng, chỉ mới đạt 84,3% mục tiêu.
Để giải quyết các vấn đề này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã xác định cần tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp. Các giải pháp sẽ bao gồm đổi mới hình thức truyền thông, hướng nghiệp, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, phát triển đội ngũ nhà giáo đủ số lượng và đáp ứng yêu cầu mới, cùng với việc tiếp tục đổi mới chương trình và phương pháp giảng dạy.
Đặc biệt, mô hình kết nối giữa nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ được đẩy mạnh, nhằm đảm bảo mục tiêu đào tạo gắn liền với nhu cầu việc làm, phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp của Nghệ An.
Tóm lại
Nghệ An đang nỗ lực triển khai Đề án 14 về đào tạo nghề thông qua nhiều kế hoạch cụ thể, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, mặc dù vẫn còn một số thách thức cần được khắc phục.
